Plaats van bevallen

Thuis bevallen of in het ziekenhuis?

Als er geen medische reden is om in het ziekenhuis te bevallen mag je, vanaf 37 weken zwangerschap, zelf kiezen waar je onder begeleiding van je eigen verloskundige bevalt; thuis of poliklinisch in het ziekenhuis. Tijdens de zwangerschap bepaal je samen met jouw partner wat voor jullie de beste plaats is om te bevallen. Welke keuze je ook maakt, het is het belangrijkste dat jij en je partner je prettig en veilig voelen op de plaats waar de bevalling plaatsvindt. De beslissing waar je gaat bevallen kan je zelfs tijdens de bevalling nog aanpassen.

Thuis

Thuis ben je in je eigen omgeving en voel je je vertrouwd. Dit kan een positieve invloed hebben op de bevalling, daar je het beste ontsluit waar je je op je gemak voelt. Jij en je partner hebben thuis vaak wat meer grip op de omstandigheden rondom je bevalling. Thuis bevallen is net zo veilig als bevallen in het ziekenhuis (blijkt ook weer uit onderzoek).

Ziekenhuis

Als je kiest voor een poliklinische bevalling, dan huur je een verloskamer in het ziekenhuis, waarvoor je meestal een eigen bijdrage moet betalen. Controleer voor eventuele extra kosten/ eigen risico bij een poliklinische bevalling, je zorgverzekering. Bijverzekeren is bij veel verzekeraars mogelijk. Je eigen verloskundige begeleidt je met hulp van een verpleegkundige. Als verloskundige nemen wij contact op met verloskamers als we thuis vastgesteld hebben dat de bevalling niet lang meer op zich laat wachten. In overleg bepalen we samen het juiste moment van vertrek.

De meeste ziekenhuizen in de regio organiseren een voorlichtingsavond en kun je alvast een kijkje nemen op verloskamers.

Een geboorteplan

Een geboorteplan helpt je om over je wensen en verwachtingen voor de bevalling na te denken en deze te bespreken met je partner, verloskundige of gynaecoloog. Je kunt aangeven wat voor jou belangrijk is. Samen met je verloskundige of gynaecoloog bepaal je of je wensen haalbaar zijn. Zo kun je teleurstellingen voorkomen in situaties waar noodzakelijk handelen voorop staat. Je kunt op elk moment van gedachten wisselen en dit aanpassen in je geboorteplan.
Je geboorteplan maakt deel uit van je medisch dossier. De verloskundige of gynaecoloog die jou tijdens de bevalling begeleidt, kan op die manier altijd je geboorteplan nalezen.

• Om je te helpen hier een voorbeeld van een geboorteplan via de KNOV: checklist geboorteplan
• Ook www.cicli.nl biedt extra informatie over een geboorteplan.
• Hoe bereid jij je voor. Deze folder is ook beschikbaar in andere talen: English, Türkçe, Arabic
• Hoe ga je om met de pijn. Deze folder is ook beschikbaar in andere talen: English, Türkçe, Arabic

Hoe weet je dat de bevalling begonnen is?

Loos alarm: ‘harde buik’

Als je in de laatste maanden van je zwangerschap bent, heb je het misschien al eens gevoeld: je baarmoeder trekt soms even samen. Hoe verder je bent, hoe meer dat kan gebeuren. Het komt door hormonen en wordt ‘harde buik’ genoemd. Het kan een vervelend gevoel zijn. Maar de meeste vrouwen voelen het niet eens. De samentrekkingen zijn geen (voor)weeën, en ze kondigen nog niet je bevalling aan.

Het echte begin

Meestal begint de bevalling met weeën. Soms doen die weeën meteen al pijn en volgen ze elkaar al snel op. Maar meestal zijn ze in het begin nog kort, onregelmatig en niet zo pijnlijk. Vaak kun je gewoon doorgaan met waarmee je bezig bent. Hooguit zul je af en toe even stilstaan omdat je iets voelt. Deze ‘voorweeën’ maken de baarmoedermond alvast soepeler. Pas als de weeën sterker en regelmatiger worden en meer pijn gaan doen en als je baarmoedermond open gaat (de ‘ontsluiting’), is je bevalling echt begonnen. De verloskundige controleert of je ontsluiting hebt via inwendig onderzoek. De bevalling kan zich ook aankondigen met het breken van de vliezen. Ook dan zijn sterke weeën nodig om de baarmoedermond open te maken. Ze beginnen meestal binnen 24 uur na het breken van de vliezen.

Hoe gaat een bevalling stap voor stap?

Hoe lang duurt een bevalling?

Vanaf de eerste ontsluitingswee duurt het meestal 4 tot 14 uur voordat de ontsluiting volledig is en je kunt gaan persen. Bij een eerste bevalling duurt het over het algemeen langer dan bij een volgende bevalling. De baarmoedermond is dan namelijk nog stugger en gaat daardoor minder makkelijk open. De weeën maken dan de baarmoedermond eerst soepeler en dunner. Hoe snel het gaat, hangt ook af van de weeën. Als die sterker zijn en vaker komen, gaat de bevalling sneller. Het persen duurt bij een eerste kind gemiddeld ongeveer 1 uur, maar kan ook uitlopen tot 2 uur. Bij een tweede kind varieert het persen van 5 minuten tot 1 uur. De placenta komt meestal binnen een half uur na de geboorte.

Bevalhoudingen

Tijdens de bevalling zijn we veelal gewend om op bed te bevallen, dit is ingeburgerd, werkt overzichtelijk, maar hoeft niet de ideale houding voor jou te zijn.
Het is jouw bevalling, dus jij bepaalt in welke houding je bevalt. Wissel wel een aantal houdingen met name tijdens de ontsluitingsperiode af, dit leidt veelal tot een betere pijnbeheersing en kortere bevallingsduur. Probeer uit wat voor jou het beste voelt!

Uitleg over verschillende houdingen tijdens de bevalling (klik op de afbeelding)

Baringshoudingen

Onderzoeken pleiten voor een vrije keus voor de vrouw van de voor haar meest comfortabele baringshouding.
Een zelfgekozen baringshouding draagt in het algemeen bij aan een goede bevallingservaring en voor sommigen ook aan een beter emotioneel welzijn in het kraambed.

Bevallen in een andere houding dan de rugligging heeft belangrijke voordelen:

• Wanneer vrouwen in andere houdingen persen is de uitdrijvingsduur veelal korter.
• Verder ervaren zij dan minder pijn en vinden zij het makkelijker om te persen.
• Bovendien is de kans medisch ingrijpen kleiner.
• Wanneer vrouwen zelf voor de baringshouding gekozen hebben, geeft dat een gevoel van controle en vermindert het schaamtegevoel. Zij kijken bovendien in de eerste periode na de bevalling beter op hun bevalling terug.

Er zijn alternatieven mogelijk als:

• De zijligging, de baby drukt meer op de ontsluitingsring en duikt makkelijker onder je symfyse, het schaambeen.
• De baarkruk, of hurkende houding, de zwaartekracht kan het proces bespoedigen.
• “On all fours”, op handen en knieën, met name bij rug weeën en biedt meer ruimte in je bekken bij een groter kindje.
• In bad bevallen, geeft optimale ontspanning en voor de baby een aangename overgang van baarmoeder naar het warme bad…

Deze korte filmpjes geven je een idee van de mogelijkheden.

Belinstructies

Rond de 36e week van je zwangerschap spreken we samen de bevalling en je geboorteplan door. Daarbij spreken we ook duidelijk af wanneer je mij moet bellen.

Bellen bij:

• regelmatige weeën om de 4-5 minuten gedurende 1 uur, de contracties houden ruim 1 minuut aan
• breken van de vliezen, bij niet ingedaald hoofd ieder moment van de dag. Let op de kleur, bij groen of bruin verlies ook direct bellen
• bloedverlies in de hoeveelheid van een menstruatie
• minder leven voelen dan je gewend bent
• ongerustheid

De patiëntveiligheids- / signalenkaart geeft duidelijk aan wanneer je meteen contact op moet nemen met je verloskundige.

Folder “Je baby voelen bewegen”.

Heb je alles klaar?

Voor dat je aan je bevalling gaat beginnen moet je er natuurlijk voor zorgen dat je er helemaal klaar voor bent. Dus hieronder nog even snel een korte opsomming:

• Kraampakket, zie het item baby uitzet checklist of download direct het bijbehorende document.
• Het bed op hoogte d.m.v. klossen: minstens 70 cm. Lukt dit niet met je tweepersoonsbed, zorg dan voor een eenpersoonsbed dat op klossen kan. Bedklossen, ondersteek leen je bij de Thuiszorg of je kraambureau.
• Indien je bed op zolder staat, schrijven de ambulance richtlijnen uit veiligheidsoverwegingen voor om niet hoger als één trap te gaan, dus de eerste etage.
• vluchtkoffertje voor moeder en kind